Tokophobia, hay nỗi sợ hãi mang thai và sinh con, là một chứng sợ hãi bệnh lí phổ biến ở phụ nữ.
Vân đã về nhà chồng được hai năm. Mặc dù cả hai từng vô cùng hòa hợp từ tính cách đến chuyện chăn gối, thế nhưng từ ngày Vân về nhà chồng, lửa tình của cả hai bỗng nguội lạnh.
Không phải vì vợ chồng Vân đã hết thương nhau, mà bởi nỗi hoảng sợ khi nghĩ đến cảnh có bầu đã khiến Vân không còn mặn mà ấp ôm chồng.
Đây không phải câu chuyện của một mình Vân.
Tokophobia, hay nỗi sợ hãi mang thai và sinh con, là một chứng sợ bệnh lí phổ biến ở phụ nữ.
Những phụ nữ mắc chứng sợ này có tâm lý sợ sinh con và thường sẽ tránh mang thai hoặc sinh con hoàn toàn, ngay kể cả khi thực chất, họ muốn có con. Tokophobia có thể xảy ra cả ở phụ nữ chưa từng sinh con hoặc đã có những sang chấn sinh con.
Mang thai là một sự kiện có ý nghĩa lớn trong cuộc đời phụ nữ, mang đến những niềm vui và hạnh phúc khó gì so bì. Tuy nhiên, trải nghiệm này cũng có thể mang lại vô vàn lo lắng và căng thẳng cho người phụ nữ.
Lo ngại về cơn đau phút lâm bồn, hay những nguy cơ có thể xảy đến với thai nhi là những mối lo ngại hoàn toàn bình thường.
Tuy nhiên, khi nỗi sợ này trở thành một bệnh lý, nó có thể khiến phụ nữ tìm mọi cách để tránh né mang thai và sinh con.
Triệu chứng của sợ sinh
riệu chứng sợ sinh (Tokophobia) là một loại ám ảnh
Các triệu chứng của chứng sợ Tokophobia
Tokophobia là là một loại chứng ám ảnh cụ thể (specific phobia) được nhắc đến trong DSM-5, trong đó mọi người cảm thấy sợ hãi một cách vô lý và vô lý về một đối tượng hoặc tình huống cụ thể.
Các triệu chứng của chứng sợ sợ hãi có thể bao gồm rối loạn giấc ngủ, cơn hoảng sợ, ác mộng và hành vi trốn tránh.
Các triệu chứng khác có thể bao gồm:
- Lo lắng và trầm cảm
- Sợ hãi một cách cực đoan rằng con sẽ bị dị tật bẩm sinh, đẻ non hay chết non
- Cảm giác ghê sợ việc chửa đẻ
- Đòi mổ đẻ bằng mọi cách bất chấp những khuyến nghị từ chuyên gia
- Tránh né quan hệ tình dục vì sợ mang thai
Nguyên nhân của chứng sợ sinh tokophobia
Có hai chứng sợ sinh phổ biến là:
Sợ sinh sơ cấp: cơn sợ hãi sinh nở xảy ra ở những phụ nữ chưa từng sinh nởSơ sinh thứ cấp: cơn sợ hãi sinh nở xảy ra ở những phụ nữ đã từng có trải nghiệm sinh. Thường các phụ nữ gặp phải trải nghiệm đau buồn khi sinh sẽ mắc phải chứng ảm ảnh nàyMột số yếu tố có thể góp phần vào sự phát triển của chứng sợ sợ hãi có thể bao gồm:
- Lo sợ cho tính mạng của trẻ sơ sinh và / hoặc thiếu tin tưởng vào các bác sĩ
- Sợ các biến chứng liên quan đến sinh nở, chẳng hạn như tiền sản giật và tử vong
- Sợ mất quyền kiểm soát cơ thể, mất tự do
- Nghe những câu chuyện đau thương về ca sinh nở từ bạn bè hoặc trên mạng xã hộiNhững thay đổi về nội tiết tố khiến việc kiểm soát sự lo lắng trở nên khó khăn hơn
- Các yếu tố tâm lý xã hội như mang thai khi còn trẻ, nghèo khó hoặc thiếu hỗ trợ xã hộiLưu truyền qua gen:
Điều trị chứng sợ sinh tokophobia
Phụ nữ mắc chứng sợ sinh phải được điều trị để đảm bảo cả mẹ và con đều khỏe mạnh. Điều này có thể bao gồm việc nhận được sự hỗ trợ từ bác sĩ sản khoa của người phụ nữ phối hợp với bác sĩ tâm lý hoặc bác sĩ tâm thần.
Chuyên gia sức khỏe tâm thần có thể giúp giải quyết một số lý do cơ bản khiến rối loạn có thể phát triển ngay từ đầu, bao gồm các tình trạng trầm cảm hoặc lo lắng đã có từ trước.
Các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe bà mẹ có thể đưa ra lời trấn an, giáo dục và chăm sóc sức khỏe thích hợp để phụ nữ cảm thấy rằng những nỗi sợ hãi của họ xung quanh quá trình sinh nở và được giải quyết một cách thỏa đáng.
1. Tìm kiếm động viên
Được động viên là yếu tố vô cùng quan trọng. Với nhiều phụ nữ, cảm giác yên tâm khi biết có người sẵn sàng lắng nghe có thể giúp giảm thiểu triệu chứng. Phụ nữ mang thai với nỗi sợ hãi khi mang thai và sinh nở có thể là một chiến lược hiệu quả để giảm thiểu các triệu chứng. Phụ nữ có thể tìm đến các nhóm chia sẻ hoặc trò chuyện với người thân để vượt qua nỗi sợ.
Bên cạnh đó, việc tiếp cận các thông tin chính xác về quá trình sinh nở cũng giúp phụ nữ trở nên tự tin hơn và bớt lo ngại về các triệu chứng.
2. Trị liệu
Liệu pháp nhận thức hành vi (còn gọi là CBT) và liệu pháp tâm lý cũng có thể có hiệu quả điều trị chứng sợ sinh CBT có thể là một lựa chọn tốt do thời gian ngắn hạn và tập trung vào các triệu chứng cụ thể.
Tham gia liệu pháp nhận thức, người mắc chứng ám ảnh sẽ được cùng chuyên gia tâm lý hướng dẫn tự phát hiện ra những suy nghĩ tiêu cực và quản lý nỗi sợ của mình. Hiện tại ở Việt Nam, các trung tâm trị liệu tâm thần như Merak có cung cấp các dịch vụ này với chất lượng cao.
3. Thuốc:
Thuốc cũng có thể được sử dụng một mình hoặc kết hợp với các phương pháp điều trị khác để điều trị chứng trầm cảm tiềm ẩn, lo âu hoặc các rối loạn tâm thần khác.
Tự chống chọi với ám ảnh sợ sinh
Bên cạnh những cách can thiệp có tính điều trị, bản thân mỗi người phụ nữ có thể tự điều chỉnh để giảm bớt nỗi sợ
Thảo luận với người thân hoặc chuyên gia tâm lý về cảm xúc của mình
Việc lo lắng là bình thường, đặc biệt là với sự kiện lớn như sinh nở. Để bình tâm, bạn có thể tìm đến bác sĩ hoặc nữ hộ sinh để được trấn an và hỗ trợ thêm. Trò chuyện với bạn bè đáng tin cậy hoặc những người thân cũng có thể hữu ích. Biết rằng có những người hiểu nỗi sợ hãi của bạn và luôn sẵn sàng hỗ trợ có thể giúp bạn giảm bớt lo lắng.
Tránh tiếp xúc những chuyện rùng rợn, giật gân về sinh đẻ
Nghe những câu chuyện như vậy có thể làm trầm trọng thêm chứng sợ hãi của bạn. Thay vào đó, hãy tìm kiếm thông tin y tế tốt và tập trung vào những trải nghiệm tích cực khi chuyển dạ. Nếu mọi người cố gắng chia sẻ những câu chuyện mà bạn không muốn nghe, bạn hoàn toàn có thể chấp nhận được việc yêu cầu họ dừng lại.
Nguồn:
[1] Bhatia MS, Jhanjee A. Tokophobia: A dread of pregnancy. Ind Psychiatry J. 2012;21(2):158–159. doi:10.4103/0972-6748.119649
[2] Poggi, L, Goutaudier, N, Sejourne, N, & Chabrol, H. When fear of childbirth Is pathological: The fear continuum. Matern Child Health J. 2018; 22(5): 772-778. doi:10.1007/s10995-018-2447-8.
[3] American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th ed. Washington, DC; 2013.
[4] Tokophobia: when fear of childbirth prevails DOI:10.6092/2282-1619/2013.1.893
[5] Hildingsson, I, Nilsson, C, Karlstrom, A, & Lundgren, I. A longitudinal survey of childbirth-related fear and associated factors. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs. 2011; 40(5): 532-543. doi:10.1111/j.1552-6909.2011.01274.x
